Το Γυμνάσιο - Λύκειο «Ειρήνης και Ελευθερίας» βρίσκεται στην ακριτική περιοχή της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου. Ιδρύθηκε μετά από τις επίπονες και επίμονες προσπάθειες της τότε Δημάρχου Δερύνειας, κ. Φλώρας Ιωάννου, του Δημοτικού Συμβουλίου Δερύνειας και του Δήμου Σωτήρας, για να εξυπηρετήσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των Δήμων Δερύνειας και Σωτήρας, ώστε να γίνει αποσυμφόρηση των Γυμνασίων Κοκκινοχωρίων και Παραλιμνίου.
Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 30 Μαΐου 2002 από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Ουράνιο Ιωαννίδη, επί προεδρίας κ. Γλαύκου Κληρίδη, δημαρχίας κ. Ανδρέα Σιαπάνη και με πρόεδρο της Σχολικής Εφορείας τον κ. Παναγιώτη Νικολάου (Μαυρόγιαννο). Το Γυμνάσιο άρχισε τις εργασίες του για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2002 με μια μόνο τάξη, την Α΄ Γυμνασίου. Κατά τη σχολική χρονιά 2020 - 2021, κατόπιν υπουργικής απόφασης, το Σχολείο λειτούργησε ως εξατάξιο και μετονομάστηκε σε Γυμνάσιο - Λύκειο «Ειρήνης και Ελευθερίας» Δερύνειας - Σωτήρας.
Σήμα κατατεθέν του Σχολείου μας είναι η γλυπτική σύνθεση που κοσμεί τον χώρο των αιθουσών του Καθηγητικού Συλλόγου και της Διεύθυνσης από το 2007. Τη φιλοτέχνησε ο γλύπτης κ. Χρίστος Συμεωνίδης και πραγματοποιήθηκε με την ευγενή χορηγία του κ. Λουκά Λουκά, εις μνήμην Χρυσόστομου Λουκά. Παρουσιάζει μια ελιά στα κλαδιά της οποίας κάθονται περιστέρια, ενώ άλλα πετούν ελεύθερα γύρω από αυτήν. Συμβολικός ο χαρακτήρας της γλυπτικής μας σύνθεσης και συνάδει απόλυτα με την ονομασία του Σχολείου μας. Το ίδιο μήνυμα θέλει να μας μεταφέρει και η συμβολική παράσταση που βρίσκεται αποτυπωμένη στο λάβαρο του Σχολείου μας. Ένα άσπρο περιστέρι κρατεί στο ράμφος του κλαδί ελιάς και πετώντας, με φόντο τον γαλανό ουρανό, πλαισιώνεται από λευκό διακοσμητικό μαίανδρο. Στολίδι του ο χρυσός σταυρός, που ορθώνεται στην κορυφή του, σχέδιο που επιλέγηκε κατόπιν διαγωνισμού ανάμεσα στους μαθητές και τους καθηγητές του Σχολείου.
Το Σχολείο μας, από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα, έχει να επιδείξει πλούσια δραστηριότητα σε όλους τους τομείς και αυτό χάρη στον ζήλο, την εργατικότητα, τη συνεργασία Διεύθυνσης, καθηγητών, μαθητών αλλά και τη συνεχή συμπαράσταση και αρωγή του Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων, της Σχολικής Εφορείας του Δήμου Παραλιμνίου - Δερύνειας και των Δημοτικών Διαμερισμάτων Δερύνειας και Σωτήρας, καθώς και των άλλων τοπικών φορέων. Αισιοδοξούμε, λοιπόν, αυτή η ανοδική πορεία του Σχολείου μας να συνεχιστεί και οι μαθητές μας να προοδεύουν, να πετυχαίνουν τους στόχους τους και να πραγματώνουν τα όνειρά τους, προσβλέποντας σε ένα καλύτερο αύριο για το καλό της Κύπρου μας και του κόσμου γενικότερα.